ธนาคารอาคารสงเคราะห์ มีอำนาจและหน้าที่ตามพระราชบัญญัติธนาคารอาคารสงเคราะห์ พ.ศ. 2496 ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติมโดยประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 317 ลงวันที่ 13 ธันวาคม พ.ศ. 2515 และแก้ไขเพิ่มเติม
โดยพระราชบัญญัติธนาคารอาคารสงเคราะห์ ฉบับที่ 3 ลงวันที่ 9 มกราคม พ.ศ. 2549 มาตรา 27 และแก้ไขเพิ่มเติม โดยพระราชบัญญัติธนาคาร อาคารสงเคราะห์ (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2562 มาตรา 12 กำหนดให้ธนาคารฯ มีอำนาจกระทำการ ดังต่อไปนี้
(1) ให้กู้ยืมเงินเพื่อประโยชน์ดังต่อไปนี้
(ข) เพื่อให้ผู้กู้ใช้สำหรับสร้าง ขยาย หรือซ่อมแซมอาคารของตนเอง
(ค) เพื่อให้ผู้กู้ไถ่ถอนจำนองอันผูกพันที่ดินหรืออาคารของตนเอง
(ง) เพื่อให้ผู้กู้ไถ่ถอนการขายฝากที่ดินหรืออาคารของตนเอง
(จ) เพื่อให้ผู้กู้ซื้อ เช่า สร้าง ขยายหรือซ่อมแซมอาคารบนที่ดินที่มีสิทธิการเช่า ทั้งนี้ ตามที่คณะกรรมการธนาคารกำหนด
(ฉ) เพื่อให้ผู้กู้ใช้ในการลงทุนจัดกิจการเคหะ
(ช) เพื่อให้ผู้กู้ซึ่งเป็นผู้สูงอายุใช้ประโยชน์จากที่ดินหรืออาคารของตนเพื่อการดำรงชีพ
(ซ) เพื่อกิจการอื่นตามวัตถุประสงค์ของธนาคาร
(2) รับจำนำหรือรับจำนองทรัพย์สินเพื่อเป็นประกันเงินกู้ยืม
(3) รับฝากเงินที่ต้องจ่ายคืนเมื่อทวงถาม หรือเมื่อสิ้นระยะเวลาอันกำหนดไว้
(4) จัดตั้งหรือร่วมกิจการกับนิติบุคคลอื่น เพื่อจัดตั้งบริษัทบริหารสินทรัพย์ตามกฎหมาย ว่าด้วยบริษัทบริหารสินทรัพย์
( 5 ) ถือกรรมสิทธิ์หรือมีสิทธิครอบครองหรือมีทรัพย์สิทธิต่าง ๆ สร้าง ซื้อ จัดหา ขาย จ าหน่าย เช่า ให้เช่า เช่าซื้อ ให้เช่าซื้อ ยืม ให้ยืม รับจำนำ รับจำนอง แลกเปลี่ยน โอน รับโอนหรือดำเนินการใด ๆ เกี่ยวกับทรัพย์สิน ตลอดจนรับทรัพย์สินที่มีผู้บริจาคให้
(6) ตั้งหรือรับเป็นตัวแทน ตัวแทนค้าต่าง และนายหน้า ในกิจการตามวัตถุประสงค์ของธนาคาร
(7 ) ประกอบกิจการอันพึงเป็นงานธนาคารตามที่ก าหนดในพระราชกฤษฎีกา ทั้งนี้ ให้ประกอบได้ตามข้อกำหนดและเงื่อนไขที่กำหนดในกฎกระทรวง
(8) กระทำกิจการอย่างอื่นบรรดาที่เกี่ยวกับหรือเนื่องในการจัดให้สำเร็จตามวัตถุประสงค์ของธนาคาร
มาตรา 13 ให้เพิ่มความต่อไปนี้เป็น (3/1) (3/2) และ (3/3) ของมาตรา 27 แห่งพระราชบัญญัติธนาคารอาคารสงเคราะห์ พ.ศ. 2496 ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติ ธนาคารอาคารสงเคราะห์ (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2549
(3/2 ) ออกและขายสลากออกทรัพย์ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่กำหนดในกฎกระทรวง (3/3 ) จัดตั้งบริษัทหรือร่วมกิจการกับบุคคลอื่นเพื่อดำเนินการเกี่ยวกับหรือเนื่องในการให้สินเชื่อที่อยู่อาศัยของธนาคาร ทั้งนี้ ให้ดำเนินการได้ตามที่กำหนดในกฎกระทรวง ”
